Σημειώσεις Έκθεσης

Μήπως θα μπορούσε κανείς να μου πει που θα μπορούσα να βρω σημειώσεις για την έκθεση; Όχι σημειώσεις για θεματικές ενότητες αλλά για τεχνικές ανάπτυξης παραγράφου κλπ.

συνοπτικά είναι οι παρακάτω. Αναπτύσσονται καλύτερα στα σχολικά εγχειρίδια της Α και Β Λυκείου

ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ



Μέθοδοι ανάπτυξης παραγράφου ονομάζονται οι τεχνικές με τις οποίες εκτίθενται οι λεπτομέρειες και τα σχόλια, προκειμένου να αναλύσουν να διασαφηνίσουν ή να τεκμηριώσουν την κατευθυντήρια ιδέα της θεματικής περιόδου. Πιο συγκεκριμένα πρόκειται για τις εξής τεχνικές:



1) η μέθοδος του ορισμού (: διευκρίνιση του νοήματος της κεντρικής έννοιας της παραγράφου), π.χ.:

Ο όρος «υπευθυνότητα» δηλώνει τη συνείδηση του χρέους που χαρακτηρίζει έναν άνθρωπο σε κάθε δραστηριότητά του και τον αναγκάζει να την υλοποιεί με τον ορθότερο και καλύτερο δυνατό τρόπο για τον ίδιο, τους άλλους και γενικότερα την κοινωνία. Αν λοιπόν ο άνθρωπος, ως έλλογο ον, έχει ευθύνη για τις πράξεις του, η υπευθυνότητα δηλώνει την επίγνωση αυτής της ευθύνης, τη συνειδητή δηλαδή επιλογή του να αποφεύγει εκείνες τις πράξεις που βλάπτουν το σύνολο και να ασκεί μόνο όσες το ωφελούν.



2) η μέθοδος της διαίρεσης (: διάκριση της κεντρικής έννοιας της παραγράφου στις επιμέρους έννοιες που τη συναποτελούν ή οργάνωση και ταξινόμηση του υλικού της θεματικής περιόδου), π.χ.:

Απ' την απώλεια της ατομικότητας και την έλλειψη αυτοβουλίας, που χαρακτηρίζουν τον αλλοτριωμένο άνθρωπο, εκπορεύονται πλείστες άλλες μορφές αλλοτρίωσης. Έτσι γίνεται λόγος για την «επικοινωνιακή αλλοτρίωση», που έχει το νόημα της αποξένωσης των ανθρώπων, για την «πολιτική αλλοτρίωση», που εκδηλώνεται με το φαινόμενο της κοινωνικής παθητικότητας και της πολιτικής αδιαφορίας, για την «πολιτισμική αλλοτρίωση», που εκφράζεται με τη βίαιη αποκοπή απ' τις παραδόσεις και την υιοθέτηση ξένων πολιτισμικών στοιχείων, και, τέλος, για την «παραγωγική αλλοτρίωση», που αναφέρεται στις σύγχρονες ψυχοφθόρες συνθήκες εργασίας.



3) η μέθοδος των παραδειγμάτων (: διασαφήνιση ή απόδειξη της θεματικής περιόδου με την προσκόμιση χαρακτηριστικών παραδειγμάτων), π.χ.:

Η ηλεκτρονική τεχνολογία βρίσκει εφαρμογή και σε πλείστους άλλους τομείς της ανθρώπινης ζωής. Στην ιατρική επιστήμη οι υπολογιστές χρησιμοποιούνται για να διεξαχθούν σεμινάρια και να γίνουν γνωματεύσεις εξ αποστάσεως. Στην τέχνη τα ηλεκτρονικά μέσα χρησιμοποιούνται ευρέως από ζωγράφους και μουσικούς. Στο σχολείο ο παραδοσιακός τρόπος διδασκαλίας δίνει τη θέση του σε πιο σύγχρονες μεθόδους, που με τη χρήση ηλεκτρονικών προγραμμάτων εγγυώνται καλύτερα αποτελέσματα για τη μόρφωση των παιδιών. Στην εργασία με την αυτοματοποίηση παράγεται περισσότερο και καλύτερο έργο, που απαλλάσσει τον άνθρωπο απ' το σωματικό κάματο.



4) η μέθοδος της αναλογίας (: ανάλυση της θεματικής περιόδου μέσα απ' τον παραλληλισμό δύο ανόμοιων φαινομένων ή εννοιών), π.χ.:

Λέγεται πως ο επιστήμονας ευθύνεται μόνο γι' αυτό που κάνει και όχι για τον τρόπο με τον οποίο κάποιοι το χρησιμοποιούν. Όπως, δηλαδή, ο κατασκευαστής μαχαιριών είναι υπεύθυνος μόνο για την ποιότητα του προϊόντος του και όχι για την ενδεχόμενη φονική χρήση του, έτσι και ο επιστήμονας είναι υπόλογος μόνο για την ορθότητα των ανακαλύψεών του και όχι για τη βλαβερή αξιοποίησή τους. Και όπως δεν μπορεί να κατηγορείται ο πρώτος στην περίπτωση ενός φόνου, έτσι δεν μπορεί να κατηγορείται και ο δεύτερος στην περίπτωση, για παράδειγμα, ενός πολέμου.



5) η μέθοδος των αιτιών - αποτελεσμάτων (: επισήμανση των αιτιών και των επιπτώσεων ενός φαινομένου), π.χ.:

Η εξειδίκευση εγκλωβίζει τον εργαζόμενο σε μια μορφή πολύ συγκεκριμένης και ειδικής εργασιακής δραστηριότητας. Στο πλαίσιό της η καθημερινή επαφή μ' ένα απόλυτα περιορισμένο αντικείμενο εργασίας γεννάει συμπτώματα πλήξης και ανίας, υφαίνει στην ψυχή του εργαζομένου αισθήματα ασφυξίας. Από την εξειδικευμένη εργασία λείπει η πρωτοτυπία, η γνήσια δημιουργικότητα, η ελεύθερη βούληση και δράση• αντικαθίστανται από την τυποποίηση, την επανάληψη και τον αυστηρό προγραμματισμό, που νεκρώνουν το πνεύμα και αποστραγγίζουν την ψυχή.



6) η μέθοδος της αιτιολόγησης (: επισήμανση των αιτιών ενός φαινομένου ή των λόγων που πιστοποιούν την ορθότητα της κατευθυντήριας ιδέας της παραγράφου), π.χ.:

Οι εξελίξεις που συντελούνται στο χώρο της πληροφόρησης συνθέτουν μια καθοριστική αλλαγή που επηρεάζει βαθιά το άτομο, την κοινωνία και το σχολείο. Το άτομο, γιατί οι γνώσεις και οι αξίες του, η σκέψη και η συμπεριφορά του, η πολιτική του συνείδηση και η κοινωνική του στάση προσδιο¬ρίζονται στο εξής και από την πληροφόρηση που δέχεται. Την κοινωνία, γιατί η διεκδίκηση και η άσκηση της εξουσίας, η ανάπτυξη των κοινωνικών κινημάτων, η επιβολή των ανώτερων τάξεων στις κατώτερες συντελούνται πλέον και με όρους πληροφόρησης. Το σχολείο, γιατί η ενημέρωση διανοίγει νέες δυνατότητες στην εκπαιδευτική πράξη, την περιβάλλει με νέους κινδύνους και θέτει στο έργο της νέες προσδοκίες.



7) η μέθοδος της σύγκρισης - αντίθεσης (: επισήμανση των ομοιοτήτων ή των διαφορών μεταξύ δύο φαινομένων, εννοιών κτλ.), π.χ.:

Το ψέμα πηγάζει από την ιδιοτέλεια. Είναι λόγος αναληθής, που εσκεμμένα παραποιεί την πραγματικότητα και παραπλανά τους άλλους. Στο χώρο της ηθικής θεωρείται απαξία, ενέργεια εξαπάτησης και πράξη υπαγωγής του καλού στο συμφέρον και της αλήθειας στη σκοπιμότητα. Αντίθετα η ειλικρίνεια πηγάζει από την ηθική συνείδηση. Είναι λόγος όχι κατ’ ανάγκη συμβατός με την αντικειμενική πραγματικότητα αλλά στενά συνυφασμένος με την υποκειμενική. Ο ειλικρινής άνθρωπος μπορεί να σφάλλει και να βρί¬σκεται σε απόσταση από ό,τι είναι ορθό, πάντα όμως λέει ό,τι για τον ίδιο είναι αληθινό.



συνδυασμός μεθόδων (: χρήση δύο ή περισσότερων μεθόδων για την ανάπτυξη της θεματικής περιόδου), π.χ.:

Όταν ο άνθρωπος ενεργεί υπεύθυνα, ωφελείται ο ίδιος, γιατί εκτελεί τα

καθήκοντά του σωστά και το κοινωνικό σύνολο τον ανταμείβει ανάλογα,

ωφελείται και η κοινωνία, γιατί απ’ την υπεύθυνη εκπλήρωση των ανθρώπινων υποχρεώσεων εξαρτάται η εύρυθμη λειτουργία της. Όταν όμως λείπει η συναίσθηση της ευθύνης από την ατομική πράξη, τότε ο άνθρωπος στρέφεται εναντίον του συνόλου, υποτάσσει το κοινό καλό στο ατομικό, αρνείται να εκτελέσει τα καθήκοντά του και στην περίπτωση που τα εκπληρώνει, προσφέρει κακές υπηρεσίες στους άλλους.